6 Şubat sabahı Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen depremde şahit olduklarımız hepimizi yasa boğdu. Çok üzüldük. Doğa Ana ile pazarlık yapılmaz ama umarım bu kadar çok hayata mal olan bir afet daha yaşamaz ve görmeyiz.
Dünya’nın hemen hemen her köşesinde farklı tarihlerde yaşanmış doğal felaketler, biz insanlara tedbirli ve dikkatli aynı zamanda duyarlı olmamız konusunda ders verici niteliktedir. Bunlar doğaya ve insana saygı duymamız konusunda çoğu zaman acı birer tecrübedirler. Ders alınmalıdır.
Bir afet meydana geldiğinde, mağdurları bulup kurtarmak için ilk birkaç saat çok kritiktir. Ölümle yaşam arasındaki bu çizgide ileri teknoloji ürünlerin önemi ön plana çıkmaktadır. İsrail uzun yıllardır arama-kurtarma sistemleri ve teknolojilerinin icadı ve geliştirilmesinde öncü ülkelerden biri olmuştur.
İsrail Ordusu, Magen David Adom (Kızılkalkan), SmartAID gibi kar amacı gütmeyen örgütler, geçmiş ve günümüzde dünyanın farklı yerlerinde meydana gelmiş felaketlerde yer almışlar ve yukarıda bahsettiğim teknolojik ürünleri kullanarak önemli sayıda insanın hayatta kalmasına yardımcı olmuşlardır. Göçüklerin altını görmeye yarayan sensörler, yüksek teknolojik hava araçları, özel kameralar, ilk yardım robotları gibi icatları kullanan bu iyi eğitimli arama-kurtarma çalışanları, geçmişte meydana gelmiş afetlerde başarılı işler çıkarmış ve bu teknoloji ürünlerinin ne kadar faydalı cihazlar olduğunu kanıtlamışlardır. Kahramanmaraş’ta meydana gelen son iki kuvvetli deprem sonrasında, bölgede çalışmalar yürüten İsrailli ekipler zaman zaman bu teknolojilerden faydalanmaktadırlar.
Bu buluşların en çok göze çarpan 5 tanesi: Res-Q-Cell, XAVER, Skystar, Vayyar 4D Sensor ve İnsansız Arama-Kurtarma ve İlk Müdahale Robotu’ndan kısaca bahsetmek istiyorum:
RES-Q-CELL
2016 yılında İsrail Hava ve Uzay Endüstrisi’ne bağlı ELTA şirketi tarafından tanıtılan cihaz, göçük altında veya insanın ulaşılmasının zor olduğu yerlerde kalmış cep telefonları ve diğer hücresel cihazları (pilleri bitmiş bile olsa) aktive edip, bu cihazlardan veri toplayıp derleyen bir nevi radar denilebilir. Toplanan veriler 3 metreden daha küçük bir sapma ile, cihazların yakınında canlı tespiti yapmakta, hatta hareket edip etmediklerini anlamakta, cep telefonunun sahiplerini belirlemekte ve tespit edilen canlı varlıkların bulunduğu yerlerin tam koordinatlarını saptayabilmekte.
İlk kez Eylül 2016 tarihinde Tel Aviv’de meydana gelen otopark çökmesinde kullanılan ve göçük altında kalmış 6 işçinin cesedine ulaşılmasına yardımcı olan Res-Q-Cell, bu tarihten itibaren İsrail ve dünyanın diğer önde gelen arama-kurtarma ekiplerinde sık sık kullanılan bir buluş.
XAVER (“Haver” olarak okunur, İbranice “Arkadaş” anlamına gelmektedir.)
Dünyanın önde gelen STTW (Duvar Arkasını Görebilme Teknolojileri) şirketlerinde biri olarak kabul edilen İsrailli Camero-Tech firmasının buluşu olan XAVER, ultra geniş bant radyo frekans dalgaları kullanarak duvar bulunan cisim ve canlıları görüntüleyebilen bir nevi kamera.
Çeşitli büyüklük ve konfigürasyonda geliştirilen bu kameralar, görüntü dışında, ses ve ısı tespiti de yapabilmekteler.
SKY STAR
RT Aerostats Systems şirketinin geliştirip ürettiği, Skystar adındaki, gözetleme balonu ve hassas video kamerasından oluşan sistem, istihbarat, alan ve mekan güvenliği dışında arama-kurtarma faaliyetlerinde de son yıllarda İsrail’in sıkça kullandığı bir icat.
Bu balon, kompakt yapısı, kolay taşınması ve hızlı kurulabilmesi sayesinde, afet alanlarında, hantal askeri amaçlı gözetleme balonlarına tercih edilmekteler. Kamera görüntülerine kablosuz şekilde yer ünitelerine aktarabilmesi ekiplerin oldukça geniş bir alanda anında görüntü alabilmesine imkan vermekte.
VAYYAR 4D SENSORS
Dünyanın en ileri dijital sinyal işlemcilerini (DSP) üreten İsrailli Vayyar firmasının geliştirdiği Vayyar 4D Sensor, tüm dijital ve analog radyo frekanslarını kullanıp elde edilen karmaşık sinyalleri görüntüye dönüştürebilen, dünyanın en gelişmiş “Dört Boyutlu Çip Üzerinden Görüntüleme Radarı”dır. ( 4D RoC)
Bu çipler öncelikli olarak MR ve diğer medikal görüntüleme cihazları için tasalanmış olsalar da yetenekleri sayesinde, yıllar içerisinde, akıllı otomobiller, ileri yaşta hasta izleme sistemleri, perakende sektörü, akıllı binalar, robotlar ve tabi ki arama-kurtarma gibi alanlarda da kullanılmaya başlanmıştır.
Vayyar 4D sensörleri kullanan (yukarıda bahsettiğim) XAVER gibi görüntüleme sistemleri sayesinde, afet bölgelerinde bulunan, hasarlı yapı ve göçüklerde mahsur kalmış insan ve diğer canlıların durumu hakkında net ve kritik bilgilere ulaşmak ve tabi onları görebilmek mümkün olmaktadır.
İNSANSIZ ARAMA-KURTARMA VE İLK MÜDAHALER ROBOTU
İsrailli Beeper Communications ile Amerikalı Montero Networks firmalarının ortaklaşa tasarlayıp ürettikleri robotlar, insan yeteneklerinin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılmak üzere tasarlanmış ilk yardım cihazları olarak 2017 yılında tanıtıldılar.
Henüz pilot çalışmaları süren ve geliştirilmesine devam eden bu robotlar, geniş bant frekanslar üzerinden arama-kurtarma ekipleri ile iletişim halinde olacak, aynı zamanda yapay zeka sayesinde kritik anlarda inisiyatif kullanabilecekler. Sağlam ve esnek kompozit malzemeden yapılacak olan bu cihazların zor koşullarda çalışacağı düşünülerek yürüme aksamı özel olarak tasarlanmış.
Şu an için daha fazla detaylı bilgi verilmeyen bu robotların gelecekte, ağır koşullarda ve zor şartlarda çalışmak zorunda kalan arama-kurtarma ekiplerinin insan gücünü önemli derecede azaltacağı tahmin edilmekte.
Bu vesileyle, 6 Şubat 2023, TSİ 04.17’de 7.7 ve aynı gün saat 13.24’te 7.6 büyüklüğünde Kahramanmaraş’ta meydan gelmiş iki şiddetli depremde hayatlarını kaybedenlere Tanrı’dan rahmet, sevdiklerine sabır ve başsağlığı, yaralılara acil şifalar, afetten etkilenenlere bir an önce düzenlerine kavuşmalarını; Bölgede canla başla çalışan tüm arama-kurtarma ve ilk yardım çalışanlarına da dirayet ve kuvvet diliyorum.
Sağlıkla ve güvende kalın.
Comments