Uzun bir aradan sonra Bir Acemi Yolcu, İsrail mutfağından bir başka lezzetle karşınızda. Belki aranızda, bir geçmişte, İsrail’e düzenlene bir gezide yer alanlar olmuştur. Çok büyük bir ihtimalle, verilen ayak üstü bir öğle yemeği molasında sunulan yemekler arasında, safranlı veya bol zerdeçallı bir pilav ve yanında salatanın eşlik ettiği tavuk veya hindi Şinitzel’i yemişsinizdir. İşte, bu yazımın ana kahramanı İsrail hızlı yemek kültürünün en önemli yiyeceklerinden olan Şinit

Bu konuyla ilgili hazırladığım videoyu izlemek için aşağıdaki linki tıklayın: https://youtu.be/5FCAMkuiFrg Bir Acemi Yolcu’nun “İsrail’den Kısa Kısa” başlıklı serisinde bu kez sizlere İsrail’in ulusal kimliğinin en önemli parçalarından, İbranice dilinden söz edeceğim. İsrail’den Kısa Kısa diyorum ama anlatacaklarım biraz uzun. Keza, konu lisan olunca, araştırılması gereken çok nokta var. Bir de bu lisan 3500 yıllık bir geçmişe sahipse, konuyu kısa tutmak pek mümkün olamıyor.

Simit, bagel, roskas turkas, rosca, bublik, koulouri, kovrig, bokeg, gevrek... Bu, dünyanın farklı coğrafyalarında (bazen susamlı, bazen susamsız) un, maya, su ve pekmez ile hemen hemen aynı tarifle yapılan daire şeklindeki hamur işine verilen isimlerden sadece bir kaçı. Aramice “samida”, Arapça ince öğütülmüş un anlamına gelen “samed” kelimesinde Türkçeleştirilen “simit”, daha kadim Akadça dilindeki aynı anlama gelen “samadu” sözcüğünden türetilmiş. “Simit”in doğum yeri Doğu

İsrail İstatistik Bürosu’nun ilan ettiği rakama göre 2021 sonu itibariyle İsrail’in nüfusu, kuruluş tarihindeki nüfusun 10 katına çıkarak, 9.450.000’e ulaştı. Şöyle bir soruyla yazıma devam edeyim: İsrailli kimdir? Yani, yukarıda belirtilen takribi 9 buçuk milyon kişi kimlerden oluşuyor? Resmi tanıma göre “İsrail Devleti vatandaşı olan herkes” İsrailli’dir. Çok kültürlü, oldukça fazla etnik kökene sahip 9 buçuk milyon kişinin %73,9’u Yahudi, %21,1’i Arap, %5’i çeşitli azınlık

Yeşil sert veya ham mango turşusu, sirke, tuz, zerdecal, çemen otu ile hazırlanan, keskin bir tada sahip olan “amba”, falafel, sabih, kebap gibi özellikle sokak yemeklerine tat katmak için kullanılan, Hint-Irak kökenli bir yiyecek olmasına rağmen İsrail yemek kültürüyle bütünleşmiş bir sos. “Amba” Arapça’dan İbraniceye geçmiş bir kelime olmasına karşın, daha özünde Hint-Aryan Marati halkının konuştuğu dilde (Maratice) “mango” kelimesiyle anlamdaştır. Amba sosunu, 1800’lü yıll

İsrail Devleti’nin resmi para birimi olan Yeni İsrail Şekeli’nin son 25 yılın en değerli seviyesine ulaşması ekonomi çevrelerinde farklı şekillerde yorumlanırken, gelin, Şekel’i bir de gündem dışı bir yönüyle ele alalım. Tevrat’ta ilk kez yer aldığı şekliyle, Hz. İbrahim’in Atababalar Mağarası’nı (Cave of the Patriarchs) satın almak için Hititlilere ödediği 400 gümüş ‘şekel’i kaynak göstererek, İsrail’in kendi para birimine bu ismi seçmesine ve tarihin farklı sahnelerinde bu

Binlerce yıllık etkileyici bir tarihi, modern görüntüsünün arkasına saklamış olan Aşkelon için, “gençlik iksiri içmiş, görmüş geçirmiş bir kent” benzetmesi yapsak, yanlış olmaz sanıyorum. Kenaan Ülkesi’ndeki en eski en büyük liman şehri olan Aşkelon, Antik Filistin’in 5 büyük şehri Pentapolis’ten bir tanesi ve en önemlisi. *AŞKELON *GAZA *AŞDOD *GATH *EKRON Bölgede ortaya çıkarılan en eski yerleşim M.Ö.7900’lü yıllara ait olmasına rağmen, Aşkelon tarih kitaplarında ilk kez M.

İsrail ile Ürdün arasında yer alan Lut Gölü ya da Ölü Deniz, İbranice “Yam HaMelah” yani Tuz Denizi, dünyanın en ilginç jeolojik ve coğrafi su havzalarından bir tanesi. Lut Gölü’ne farklı dillerde Tuz Gölü, Arava Denizi veya Primodiyal (Tarih Öncesi) Deniz de denmektedir. Antarktika’daki Don Juan ve Vanda Gölleri ile Cibuti’deki Assal Gölü’nden sonra dünyanın en tuzlu dördüncü gölü olan Lut Gölü’nün sudaki tuz oranı %34,2. (Fikir vermesi açısından, Akdeniz’in tuz oranı %3,5)

19. yüzyıl başlarında, başta Polonya ve Batı Ukrayna olmak üzere, Doğu Avrupa Yahudi mutfağında yerini alan “babka” tarçın, reçel veya çikolata ile hazırlanan bir hamur tatlısı. Yahudilerin Şabat (Sebt günü) ve bayram yemeklerine özel için hazırladıkları “hala” ekmeğinden arta kalan hamurun içerisine reçel ve tarçın eklenerek rulo halinde fırına verilmesiyle ortaya çıkan ‘babka’, Doğu Avrupa Yahudilerinin İsrail’e göçüyle beraber buranın geleneksel mutfağında yerini almış. 19

Geçenlerde karşıma çıkan 8 Mart 2016 tarihli, ABD merkezli Pew Araştırma Merkezi’nden (Pew Research Center) Michael Lipa’nın “İsrail’de Din ve Politika Üzerine 7 Tespit” başlıklı bir yazısı dikkatimi çekti. ‘İsrail’den kısa kısa’ başlıklı yazılarıma uygun olduğunu düşündüğüm için sizle paylaşmak istedim. İsrail küçük bir ülke olmasına karşın dünyadaki en önemli 3 dini topluluk içim büyük bir öneme sahip. Bu modern devlet Yahudiler için sadece “vaadedilmiş vatan” değil, aynı z

Çoğumuz için yeni bir yılın başlangıcı, hedeflerimizin, hayallerimizin ve heveslerimizim peşinden gitmek için yeni bir şans kapısıdır. İbrani takviminin ilk günü, genelde Eylül ayına denk gelen, Yahudi Yeni Yılı olan Roş Aşana, bereket ve bolluk dolu bir yıla başlamak ve bunu en tatlı şekilde yapmak için sunulan tatlı yiyeceklerle özdeşleşmiş bir bayram ve kutlamadır. Roş Aşana sofrasında yer alan yiyecekler oldukça sembolik ve anlamlıdır. Bir Roş Aşana akşam yemeğine ev sahi

Dünya’da medikal teknolojiler alanında en önde gelen ülkelerden olan İsrail’de, sağlık sektöründe faaliyet gösteren 1500’den fazla kuruluş bulunmakta. Bu kuruluşların yüzde 70’i tıbbi cihaz ve dijital tıp üzerine çalışmalarda bulunmakta. Yüksek teknolojinin tıp alanında kullanımıyla adeta bir "inovasyon merkezi” olan İsrail’de ortaya çıkıp, pratikte kullanılmaya başlanan yüzlerce icat ve yöntemle dünya üzerinde insan sağlığı ve yaşam kalitesi artmaya devam ediyor. Bu icat ve

Döner, falafel, kebap, sabih, hatta humus ve daha yüzlerce İsrail yemeğine lezzet katan, sofranın asıl yıldızını anlatmadan olmaz tabi ki: Tahin. Verilere göre dünyada en çok tüketilen sosu olan ketçapın tahtını, İsrail’de, yerinden eden ‘tahin’, basit hazırlanışı, kıvamı ve sofradaki diğer lezzetlere uyumuyla İsrail mutfağının vazgeçilmezlerinin başında geliyor. Yapımında kullanılan susam cinsine göre farklı yoğunluk ve renkleri bulunan tahinin, açık sarı tam susam tohumunda

Bugünkü “eski şehir” olarak bilinen Beerşeba’daki ilk yerleşim 1901 yılında bu bölgede otorite olan Osmanlılar tarafından planlanıp inşa edilmeye başlamış. Beerşeba, 400 yıl boyunca bu bölgede hüküm süren, Osmanlı İmaparatorluğu’nun günümüz İsrail Devleti sınırları içerisinde kurmuş olduğu tek şehir olma özelliğini taşıyor. Başlangıçta bir Osmanlı karakolu olan yerleşimin kurulma amacı, bölgedeki bedevi kabilelerini bir noktada birleştirip yönetmekmiş. Şehrin planlamasını yap

CTratings’e göre, İsrail’in en önde gelen bilim ve teknoloji üniversitesi İsrail Teknoloji Enstitüsü-Technion “yapay zeka” alanında Avrupa’da 1., dünyada 15. sırada yer aldı. 2016-2021 yılları arasında edinilen bilgiler dikkate alınarak hazırlanan sıralamada, ünivesitelerin bilgisayar bilimlerindeki genel durumunun yanısıra her üniversitenin farklı bölümlerinin “yapay zeka” alanında sunduğu makalelerin prestijli konferanslarda yer alma sayılarına bakıldı. Bu yaklaşım, hem fak

Akdeniz ve Türkiye'nin de içinde yer aldığı Güneybatı Asya kökenli olan “bakla”, bu bölgede buğday ve arpa ile birlikte evcilleştirilen mercimek ve nohut kadar eski olmasa da milattan önce 8000’li yıllara ait Ürdün, Suriye ve İsrail erken Neolitik yerleşmelerinde kalıntılarına rastlanmış bir bitki. Antik Mısır’da firavun sofralarında yer almış, hatta firavun mezarlarında kalıntıları bulunmuş. Tevrat’ın bir kaç farklı bölümünde bakla kutsal hikayelerin içerisinde yer almış. Fa

Tarım veya ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-Hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.

İlk şarap üretiminin M.Ö. 8000’li yıllarda gerçekleştiği iddia edilse de, arkeolojik kanıtlar, bilinen, ‘fermente edilmiş üzümden üretilen’ şarabın ilk kez M.Ö. 6000 yıllarında bugünkü Gürcistan sınırları içerisinde üretildiğini göstermekte. Gürcistan dışında, M.Ö. 5000’li yıllarda Güney Kafkasya, Doğu Anadolu, İran ve M.Ö.4000’li Roma’da şarap üretildiği bilinmekte. Şarabın ilk ortaya çıkmasından sonra özellikle Avrupa, şarap üretimi konusunda uzmanlaşırken; Amerika kıtasını

Bahar mevsiminin başlangıcında kutlanan, Yahudi bayramlarının en önemlilerinden olan Pesah (Hamursuz Bayramı) yaklaşırken, bu bayrama özgü İsrail mutfağında yerini almış bir Aşkenaz (Merkez ve Doğu Avrupa Yahudi) yemeği olan “Matsa Topu”ndan bahsetmek yerinde olur. Yidiş dilinde “Knaidelah” olarak adlandırılan bu yiyecek, basitçe, matsa (hamursuz) unu, çırpılmış yumurta, su ve yağın harmanlanıp top şekline getirilmesiyle hazırlanıyor. Genellikle tavuk suyu çorbasının içerisin

Pita için, “ekmeğin en oryantal hali” desek yanlış olmaz herhalde. Ortadoğu hızlı yeme kültürünün en temel öğesi olan “pita”, hiç kuşkusuz İsrail’de de en çok tüketilen ekmek türü. Bu yassı ekmeğin İsrail’e özgü türünün en karakteristik özelliği, benzerlerinden daha kalınca ve yumuşak olan dış hamuru ve pişirilip kabardıktan sonra ortasında oluşan hava baloncuğu. Bu kalın hamur sayesinde içine daha fazla malzeme alabilmesi de İsrail pitasını diğerlerinden ayıran bir özellik.